Układ ruchu - szkielet na maturze z biologii

Układ szkieletowy (kościec) stanowi BIERNĄ część układu narządów ruchu. Tworzy go 206 kości (u noworodka ok. 270). Funkcje kości: - rusztowanie ciała - oparcie dla narządów - ochrona miękkich organów - regulacja stężenia wapnia i fosforu we krwi - udział w ruchach oddechowych - narząd krwiotwórczy (szpik kostny) - połączone z mięśniami umożliwiają poruszanie się Budowa kości: Zbudowana z tkanki łącznej, w części zewnętrznej stanowiącej ISTOTĘ ZBITĄ, a w części wewnętrznej ISTOTĘ GĄBCZASTĄ. - trzon kości - dwie nasady kości ISTOTA ZBITA - tworzy trzon otaczający jamę szpikową. JAMA SZPIKOWA - wraz z jamkami szpikowymi istoty gąbczastej są wypełnione szpikiem. ISTOTA GĄBCZASTA - buduje nasady kości, zbudowana z wolnych przestrzeni między beleczkami kostnymi. OKOSTNA - warstwa tkanki zbitej otaczająca kość (z wyjątkiem pow. stawowych oraz miejsc zetknięcia kości), od zewnątrz zaopatrzona w naczynia krwionośne odżywiające kość oraz nerwy, od wewnątrz znajdują się kom. kostne biorące udział w rozwoju i regeneracji kości. SZPIK KOSTNY: - czerwony (wytwarza erytrocyty, granulocyty, płytki krwi; u dorosłego - w kręgach, żebrach, łopatkach, obojczykach, mostku, kościach czaszki, miednicy, jamach kości długich) - żółty (powstaje z wiekiem, gdy w szpiku czerw. odkładają się kom. tłuszczowe) Skład chemiczny kości: - sole mineralne - węglany i fosforany wapnia, fosforany magnezu (nadają twardość i wytrzymałość) - związki organiczne ( nadają spręzystośći elastyczność) - woda Budowę układu szkieletowego każdy szanujący się maturzysta powinien znać. - szkielet osiowy (czaszka, kręgosłup, klatka piersiowa) - szkielet obręczy i kończyn Budowa kręgu: - trzon - łuk kręgowy - wyrostki (poprzeczne - przyczep mięśni i więzadeł, stawowe - połączenia stawowe pomiędzy kręgami, kolczyste) Kręgosłup: Zbudowany z 33-34 kręgów. - odc. szyjny (7 kręgów; dwa pierwsze: dźwigacz [atlas] i obrotnik) - odc. piersiowy (12 kręgów) - odc. lędźwiowy (5 kręgów) - odc. krzyżowy (5 kręgów) - odc. ogon